دانۀ بادام را اگر بکاریم فقط یک جوانه می زند، امّا اگر آن را با درختی تنومند پیوند زنیم، آنوقت است که به درختی پربار از بادام، تبدیل می شود و انسان نیز… اگر از تنهایی خود بیرون آید جانش را با خدا پیوند بزند، خلیفة الله خواهد شد.

وجوب فورى توبه

س: در جايى مى‌ديدم که توبه از گناه، واجب فورى است. آيا اين جمله درست است؟ معناى دقيق آن چيست؟
ج) کسى که معصيتى کرده واجب است فوراً توبه کند و معناى توبه اين است که با پشيمانى از گناهى که کرده تصميم بگيرد تکرار نکند و اگر حق‌الناس است از عهده برآيد و اگر حق‌الله است و قضا دارد، قضا نمايد.

معنای اضطراب
«اضطراب يك احساس منتشر، بسيار ناخوشايند، و اغلب مبهم، و دلواپسي اي است كه با يك يا چند احساس جسمي همراه مي‌گردد.»
نکته قابل توجه در تعریف اضطراب اين است كه اضطراب واكنشي است در مقابل عاملي مبهم كه وجود خارجي ندارد، ‌که این مسئله مرز آن با پديده «ترس» را مشخص مي كند؛ چرا كه ترس واكنش نسبت به يك عامل خارجي مشخص است.
نزديك شدن به يك پرتگاه احساسي در راننده ماشين ايجاد مي كند، كه به آن «ترس» مي گوييم، كه اين احساس به جا و سالم است، در حالي كه ممكن است كه راننده ديگري از اين كه به يك پرتگاه برسد و نتواند ماشين را كنترل كند، نگران باشد، كه اين احساس كه ناشي از عاملي است كه وجود خارجي ندارد نامطلوب بوده و در انسان ايجاد «اختلال اضطراب» مي كند.
علايم شايع اضطراب
علایم جسمی
اسهال، سرگیجه، احساس سبکی سر، افزایش تعریق، افزایش فشارخون، تپش قلب، بی قراری، احساس فوریت در رفع ادرار، تکرر ادرار، تاخیر در دفع ادرار، لرزش در اندام ها، افزایش تعداد ضربان قلب و…
ممکن است تابلوی اضطراب هر بیمار خاص خود آن بیمار باشد، حتي در رده هاي سني مختلف نيز فرق داشته باشد،‌ به عنوان مثال علائم شايع در كودكان با بزرگسالان متفاوت است و در کودکان بيش تر به صورت ناخن جویدن، کابوس دیدن، شب ادراری، راه رفتن و حرف زدن در خواب، دندان ساییدن در خواب و بهانه جویی، خود را نشان می دهد.
علائم روانی
نگرانی و تنش روحی تشدید شده و مزمن، ناتوانی بیمار در آسوده ساختن خود، تحریک پذیری غیرقابل توجیه، خستگی پذیری مفرط، انواع سردردهای کلافه کننده (به ویژه سردردهای تنشی)، اشکال در به خواب رفتن و یا کابوس، اشکال در تمرکز، ترس شدید و غیرقابل کنترل، اشتغال وسواسی فکری و یا عملی به موضوعات مختلف، گوش به زنگ بودن و…
انواع اضطراب
اضطراب را به انواع و اقسام مختلفي تقسيم كرده اند:
اختلال اضطراب فراگير(منتشر)
شخصي كه داراي اين نوع نگراني است، پيوسته نگران كار، سلامتي، شرايط مالي، مدرسه يا خانواده خود است؛ اين نوع اختلال يك نگراني مزمن است.
اختلال وحشت زدگي
افراد مبتلا به این اختلال دچار حملات اضطرابی پیش‌بینی نشده ای می‌شوند كه ممكن است ظرف چند ثانیه تا چند ساعت، حتی چند روز نوسان كند.
هراس ها(فوبياها)
هراس ها يا فوبي ها –كه شايع ترين نوع اختلال اضطرابي هستند- در حقيقت ترس هاي غير معمول، غير منطقي، شديد و دائمي از اشياء يا موقعيت هاي خاص مي باشند.
اين نوع اضطراب شامل انواع زير است:
- بيرون هراسي يا آگورافوبيا
افراد مبتلا به این اختلال از وارد شدن به موقعیت های ناآشنا هراس دارند. مثلاً از رفتن به فضای باز، مسافرت و حضور در ازدحام امتناع می‌كنند.
- كلاستروفوبي شامل ترس از حيوانات -به خصوص سگ ها، مارها، حشرات و موش- ترس از ديدن خون و ترس از فضاهاي بسته مي باشد.
- آكروفوبي
در این نوع از اضطراب، شخص از ارتفاع مي ترسد.
کلاستروفوبي و آكروفوبي، به «فوبياي ويژه» نيز معروف است.
اختلال اضطراب اجتماعي
این نوع ترس از اواخر دوران كودكی یا اوائل نوجوانی شروع می شود. افراد مبتلا به این اختلال در مواجهه با دیگران احساس شرمساری می‌كنند و نگران اند كه دست ها و صدایشان نلرزد و صورتشان سرخ نشود. معمولاً از صحبت كردن و غذا خوردن در حضور جمع، ابراز وجود كردن، انتقاد كردن، اظهارنظر كردن و اشتباه كردن می‌ترسند.
اختلال فكري-عملي(اختلال وسواس)
اين اختلال عبارت است از افكار یا اعمال غیر ارادی، تكراری و غیرمنطقی كه فرد برخلاف میل خود آن را تكرار می‌كند. این اختلال می تواند به‌ صورت وسواس فكری، وسواس عملی یا وسواس فكری و عملی توأم باشد.
اختلال استرس پس ضربه ای
این اختلال قبلاً «سندرم موج انفجار» نامیده می‌شد. معمولاً با یك استرس شدید هیجانی كه شدت آن می تواند برای هركس آسیب‌رسان باشد همراه است از قبیل جنگ، بلایا سوانح طبیعی مثل زلزله، مورد حمله یا تجاوز به عنف واقع شدن و تصادفات شدید.
خودبيمارانگاري
خودبيمارانگاري‌ عبارت‌ است‌ از اختلالي‌ كه‌ در آن‌ فرد قويا اعتقاد دارد كه‌ مبتلا به‌ يك‌ بيماري‌ جدي‌ يا مرگبار است‌، علي‌رغم‌ اين‌ كه‌ معاينات‌ و بررسی هاي‌ پزشكي‌ كامل‌ و همه‌ جانبه‌ هيچ‌ مشكلي‌ را نشان‌ نداده اند.
اختلال ديسمورفيك بدن
شخص هميشه نگران است كه اشكالي در وضع ظاهر او وجود دارد، و اين در حالي است كه كس ديگري متوجه اين عيب و نقص نيست.
علل اضطراب
اضطراب می‌تواند ناشى از یک وضعیت روحی ـ اجتماعى، فیزیکى، زیست‌شناختى، اختلالات طبى، اثرات جانبى داروها، خلإ معنوی و گناه و… باشد.
فاکتورهاى روانى ـ اجتماعى
ـ ناتوانى فرد در مقابله با فشارهاى محیطى مانند کار، ازدواج و مبادلات بازرگانى
ـ احساس جدایى یا طرد شدن
ـ احساس فقدان یا از دست دادن حمایتهاى عاطفى مثل مرگ همسر
ـ تغییرات ناگهانى محیطى یا حوادث غیرمنتظره و خطرناک از قبیل:
حوادث طبیعى مثل زلزله، استرس ناشى از یک بیمارى طبى، استرس ناشى از داروها و…
ـ یادگیرى در منزل و محیط مثل یادگیرى اضطراب ها و ترس هاى والدین
ـ افکار و عقاید غیرمنطقى، غلط و اغراق‌آمیز در مورد خطرات موجود در موقعیت ها مثل اضطراب امتحان که همراه با افکار و عقاید غلوآمیز می‌باشد.
عوامل جسمانى و زیست‌شناختى
-ژنتیک
اضطراب اغلب از زمان کودکى و طفولیت شروع می‌شود. بنابراین تشخیص علائم زود هنگام این اختلالات از اهمیت خاص کلینیکى برخوردار است.
.ـ فعل و انفعالات شیمیایی مغز
علل طبى و اثرات داروها
انواع و اقسام بیماری هاى طبى می‌توانند علائمى

خداوند انسان را با بلاها و مصيبت ها و نيز با خوشي ها و نعمت ها در اين دنيا مورد امتحان و آزمايش قرار مى دهد، آيات زيادى از قرآن گواه اين مطلب است؛ از جمله مى فرمايد:
«و لنبلونكم بشىء من الخوف و الجوع و نقص من الاموال و الانفس و الثمرات؛ قطعا همه شما را با چيزى از ترس، گرسنگى، و كاهش در مال ها و جان ها و ميوه ها آزمايش مى كنيم.» (بقره/155)
فوايد و آثار امتحانات الهى
آزمايش هاى الهى و امتحانات او آثار و بركات بسيارى در پى دارد كه به چند مورد مهم آن ها اشاره مى شود.
الف: پرورش روح استقامت و پايدارى
بلاها و حوادث ناگوار روح مقاومت و پايدارى را در انسان زنده مى كند، حضرت على (ع) می فرمایند: «درخت بيابانى چوبش سخت تر، و درختان كنار جويبار پوستشان نازك تر است. درختانى كه با باران سيراب مى شوند آتش چوبشان شعله ورتر و پر دوام تر است.»
ب: تنبيه و آگاهى
يكى از آثار آزمايشات الهى تنبيه و آگاهى است. رفاه دايمى و غرق شدن در مواهب زندگى مايه غرور و سبب غفلت از ارزش هاى اخلاقى است .
زندگى آرام و فارغ از هر نوع فراز و نشيب و خالى از هر نوع طوفان و حوادث تكان دهنده كاملا خواب آور است. در حالى كه حوادث ناخوشايند و ناگوار موجب كاهش غرور و بيدارى از غفلت است. قرآن بلاها را مايه بيدارى معرفى مى كند و مى فرمايد:
«و لقد اخذنا آل فرعون بالسنين و نقص من الثمرات لعلهم يذكرون؛ و به راستى قوم فرعون را به خشكسالى و كمبود ميوه ها گرفتار كرديم، تا شايد متذكر شوند.»( اعراف/130)
حضرت علی(ع) می فرمایند: اراده خيرى داشته باشد. پس آن بنده گناهى كند به دنبال آن گرفتارى پيش مى آورد تا استغفار را به يادش آورد.»
آرى حوادث ناخوشايند، اخطارهاى الهى است و سبب مى شود كه انسان در زندگى خود و رفتارهاى خويش تجديد نظر كرده، راه درست و صحيح را پيشه خود سازد.
ج: پاكسازى گناهان
از ديگر آثار بلاها و سختي ها پاكسازى گناهان انسان است.
حضرت علی(ع) می فرمایند: «سپاس خدايى را كه پاك كردن گناهان شيعيان ما را در دنيا به وسيله رنج و محنت آن ها قرار داد تا بدين وسيله طاعتشان سالم بماند و بر طاعات استحقاق ثواب يابند.»
د: ترفيع درجه
گاهى بلاها و حوادث تلخ زندگى براى دست يافتن به مقامات و درجات برتر و عالى است، گرفتاري ها و رنج و بلاى انبياء، ائمه، اولياء، از اين طريق قابل توجيه است.
امام صادق(ع) می فرمایند: «به راستى براى بنده مومن در پيشگاه الهى مقام و منزلى است كه بدان دست نمى يابد مگر با يكى از دو خصلت؛ يا از بين رفتن مال او و يا گرفتارى در جسم.»
ه‍: تكامل و پويايى
دانشمندان اخلاق، سختى ها و مشكلات طبيعى را سبب تكامل و پويايى انسان مى دانند؛ زيرا انسان گرفتار، همواره به فكر چاره جويى است و سعى مى كند از استعدادهاى نهان خود، يارى جسته و آن را در جهت رهايى از سختى ها و گرفتارى ها به كار برد. بسيارى از اختراعاتى كه امروز آن ها را مى بينيم روزى براى رهايى از مشكلات و سختى ها ساخته شده اند. انسان، راحت طلبى و آسايش را دوست دارد به همين دليل گاهى از هستى بخش غافل مى شود؛ از اين رو خداوند متعال او را به سختى ها و مشكلات گرفتار مى كند تا از خواب غفلت بيدار شده و به سوى خدا روى نمايد. از طرف ديگر اين شدايد و بلاها، به مثابه كوره اى است كه جسم و روح انسان را آب ديده مى كند.
و: خداگرايى
انسان در بلا و گرفتارى تمام توجهش به سوى مبدئى است كه مشكلات او را حل كند. البته اين توجه و استمداد از خداوند مراتبى دارد كه مى توان گفت بازتاب چهار حالت روانى انسان است كه هر كدام يك نوع عكس العمل به هنگام بروز مشكلات است:
1. دعاى پنهانى .
2. تضرع، ناله و فرياد.
3. توجه خالصانه به خدا و او را موثر واقعى دانستن .
4. شكر گذارى به هنگام نجات از سختي ها.
حقيقت فوق از آيات زير استفاده مى شود.
«و اذا مس الناس ضر دعوا ربهم منيبين اليه ثم اذاقهم منه رحمه اذا فريق منهم بربهم يشركون؛ هنگامى كه رنج و زيانى به مردم برسد، پروردگار خود را مى خوانند و توبه كنان به سوى او باز مى گردند؛ اما همين كه رحمتى از خودش به آنان بچشاند، بناگاه گروهى از آنان نسبت به پروردگارشان مشرك مى شوند.» (روم/33)
«قل من ينجيكم من ظلمات البر و البحر تدعونه تضرعا و خفيه لئن اءنجينا من هذه لنكونن من الشاكرين؛ بگو چه كسى شما را از تاريكى هاى خشكى و دريا رهايى مى بخشد؟ در حالى كه او را (آشكارا) و در پنهانى مى خوانيد؛ (و مى گوييد:) اگر از اين خطرات و ظلمت ها ما را رهايى بخشد؛ از شكرگزاران خواهيم بود.»(انعام/63)

بیست و دوم بهمن در حکم عید قربان است زیرا در آن روز و به آن مناسبت بود که ملت ما اسما عیل های خودش را قربانی کرد (مقام معظم رهبری)