جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهای منحصر بفردی است که خداوند نعمت را بر مردمانش تمام داشته و آنها را تقریباً از تمام مواهب خود در این زمینه متنعم ساخته و ثروت‌های عظیمی را در سرزمین آنها به ودیعه نهاده است.
اما مولفه‌های مورد اشاره کدامند و علت لطف و عنایت خاص الهی نسبت به مردم این سرزمین چیست؟ در پاسخ به بخش اول این سوأل موارد متعددی را می توان برشمرد که مهمترین آنها عبارتند از:

الف- ثروت‌های معنوی:
در حالیکه در جامعه مادیگرای غرب و شرق، ارزش‌های دینی رنگ باخته و متن و بطن این‌گونه جوامع تهی از معنویت است و حتی بسیاری از این کشورها از پیشینه تاریخی چندان طولانی برخوردار نبوده و طول عمر حیات برخی از آنها حتی به یک قرن هم نمی‌رسد، جمهوری اسلامی ایران، کشوری است که در ابعاد مختلف معنوی در یک موقعیت کاملاً برتر نسبت به سایر کشورها، به ویژه کشورهای نوظهور قرار دارد.
مقام معظم رهبری در سخنرانی ۸/۴/۶۸ در رابطه با ظرفیت‌های معنوی می‌فرمایند: «ما احساس مى‌کنیم بحمداللَّه از درون قوى هستیم. قوّت ما، نه به خاطر تکیه به کسى یا به سیاستى یا به روشى از سیاست‌ها و روش‌هاى معمول دنیاست؛ بلکه به خاطر این است که با خدا رابطه داریم و مى‌دانیم براى او کار مى‌کنیم و کمک او شامل حال ماست».
ایشان در جریان دیدار هزاران نفر از مردم و عشایر شهرستان نورآباد ممسنی در تاریخ ۱۵/۰۲/۸۷ نیز ضمن اشاره به توانمندی‌های مختلف مادی و معنوی از جمله؛ ظرفیت تأثیرگذار نیروی انسانی این نکته را یادآور می‌شوند که: «این کشور سرمایه‌های انسانی فراوانی دارد؛ سرمایه‌های مادی فراوانی هم دارد. با سرمایه‌گذاری لازم، با برنامه‌ریزی درست و متین و با پشتکار و جدیت، ما خواهیم توانست در مدت یک برنامه‌ی مشخصی، کاری بکنیم که دیگر کشور در عرصه‌ی اقتصادی دنیا از تحریم اقتصادی و محاصره‌ی اقتصادی، هیچ باکی نداشته باشد. این وظیفه‌ی ملی ماست، باید انجام بدهیم، هر کسی می‌تواند نقش داشته باشد، سرزمین وسیع و امکانات فراوانی هم داریم».
در واقع نگاه چند بُعدی به مؤلفه‌های مادی و معنوی تولید ثروت و توجه به ویژگی‌های خاص همین رویکرد یعنی اهمیت همزمان به ثروت مادی و معنوی است که شرایط ما را از دیگران متمایز ساخته است، ویژگی‌هایی که برای کشور یک موقعیت برتری ساز ایجاد و ما را چندین گام جلوتر از دیگران قرار داده است، با استناد به بیانات رهبر بزرگوار انقلاب اسلامی از جمله سخنرانی تاریخ ۲۰/۱۲/۹۲ که فرمودند: «طبعاً کشوری مثل کشور ما – کشور ما کشور بزرگی است، کشور ریشه‌داری است، کشور دارای موقعیت ممتازی است، امروز در دنیا کشور بسیار آبرومندی است، دارای فرهنگ مترقی است، دارای سابقه‌ی درخشان و مترقی است، دارای هدفهای بلندی است، حرف نویی مطرح کرده ….»،

مهمترین ویژگی‌های معنوی (فرهنگی، اجتماعی و اعتقادی) برتری‌ساز و موثر در تولید ثروت سالم و مشروع در ایران اسلامی عبارتند از:
۱. متقدم بودن در پذیرش آخرین وکاملترین دین الهی و متمسک بودن به والاترین و برترین ارزشهای دینی و معنوی.
۲. کشوری ریشه‌داری با پیشینه‌ای تاریخ ساز و تمدنی کهن به بلندای طول تاریخ و سرشار از ارزش‌های متنوع انسانی.
۳. سابقه درخشان و فرهنگی مترقی و اثر گذار در سطح بین المللی، با ویژگی‌ها و شاخصه‌های مطلوب مورد قبول در سطح جهان.
۴. برخورداری از وجود مردمانی مؤمن، منطقی، پرتلاش، قانع، متحد، منسجم، صلح دوست و در عین حال ظلم ستیز، مقاوم و تسلیم‌ناپذیر در برابر مستکبرین و زورگویان.
۵. داشتن جامعه‌ای جوان، هوشمند، هدفمند، مستعد، خلاق، مبتکر، الگو و با انگیزه برای کمک به رشد و آبادانی کشور.
۶. محبوبیت و مقبولیت سیاسی و اجتماعی به خصوص در نزد افکار عمومی مستضعفین، مظلومین و سایر مردم آزاده جهان و نفوذ در قلب ملت‌‌‌‌‌ها با اتکاء به ارزش‌های انسانی، به جای سلطه بر دولت‌ها با استفاده از قدرت زر و زور و تزویر.
۷. رهبر معظم انقلاب همواره جمعیت جوان را نیز یکی از ظرفیت‌های مهم اجتماعی معرقی نموده و در تاریخ ۱/۱/۹۳ می‌فرمایند:

«یکی از ظرفیّتهای مهمّ ما، ظرفیّت نیروی انسانی ما است. نیروی انسانی در کشور ما، یکی از بزرگ‌ترین ظرفیّت‌های کشور ما است؛ این یک فرصت بزرگ است. عرض کردیم، جمعیّت جوان کشور ــ از پانزده سال تا سی سال ــ یک حجم عظیم از ملّت ما را تشکیل میدهند؛ این خودش یک ظرفیّت است.
تعداد ده میلیون دانش‌آموخته‌ی دانشگاه‌ها را داریم؛ ده میلیون از جوانهای ما در طول این سالها از دانشگاهها فارغ‌التّحصیل شدند. همین حالا بیش از چهار میلیون دانشجو داریم که اینها در طول چند سال آینده فارغ‌التّحصیل میشوند؛ جوانان عزیز بدانند، این چهار میلیونی که میگویم، ۲۵ برابر تعداد دانشجو در پایان رژیم طاغوت است؛ جمعیّت کشور نسبت به آن موقع شده دو برابر، امّا تعداد دانشجو نسبت به آن موقع شده ۲۵ برابر؛ امروز ما این تعداد دانشجو و فارغ‌التّحصیل داریم.
علاوه‌ی بر اینها، میلیونها نیروی مجرّب و ماهر داریم. ببینید، همین‌هایی که در دوران جنگ به داد نیروهای مسلّح ما رسیدند. در دوران جنگ تحمیلی، یکی از مشکلات ما، از کار افتادن دستگاه‌های ما، بمباران شدن مراکز گوناگون ما، تهیدست ماندن نیروهای ما از وسایل لازم ـ مثل وسایل حمل و نقل و این چیزها ـ بود.
یک عدّه افراد صنعتگر، ماهر، مجرّب، راه افتادند از تهران و شهرستانها ـ که بنده در اوایل جنگ خودم شاهد بودم، اینها را میدیدم؛ اخیراً هم بحمدالله توفیق پیدا کردیم، یک جماعتی از اینها آمدند؛ آن روز جوان بودند، حالا سنّی از آنها گذشته، امّا همان انگیزه و همان شور در آنها هست ـ رفتند داخل میدانهای جنگ، در صفوف مقدّم، بعضی‌هایشان هم شهید شدند؛ تعمیرات کردند، ساخت‌وساز کردند، ساخت‌وسازهای صنعتی؛ این پلهای عجیب‌وغریبی که در جنگ به درد نیروهای مسلّح ما خورد، امکانات فراوان، خودرو، جادّه، امثال اینها، به‌وسیله‌ی همین نیروهای مجرّب و ماهر به‌وجود آمد؛ امروز هم هستند، امروز هم در کشور ما الی‌ماشاءالله؛ تحصیل‌کرده نیستند، امّا تجربه‌ و مهارتی دارند که گاهی از تحصیل‌کرده‌ها هم بسیار بیشتر و بهتر و مفیدتر است؛ این هم یکی از امکانات نیروهای ما است؛ هم در کشاورزی این را داریم، هم در صنعت داریم.»

ب- ثروت‌های مادی:
امروزه منابع مادی همچنان از جایگاه و اهمیت ویژه‌ای در نظام سرمایه‌داری غرب برخوردار است، تا جایی که همین مسئله سبب شده تا کشورهای مذکور همواره با چشم طمع، منابع و منافع سایر کشورها را مورد توجه و بعضاً چپاول قرار دهند، این مشکل در حدی است که در بسیاری از موارد، این رویکرد منجر به بروز جنگ‌های گسترده یا حتی اشغال و استعمار دیگر کشورها گشته است، این موضوع از آن جهت حائز اهمیت است که بدانیم، در بسیاری از ممالک جهان، منابع کسب درآمد در حدی محدود است که، مالیات به عنوان مهمترین منبع درآمدی آنها شناخته می‌شود، اما سایر منابع تولید ثروت در جهان کدامند و کدامیک از این موارد را باید در ردیف مؤلفه‌های تولید ثروت در ایران معرفی کرد؟
زیرساخت‌های شهری: زیرساخت‌های هر کشور یکی از مهمترین مؤلفه‌های اثرگذار در تولید ثروت محسوب می‌شود و کشور ایران کشوری است که از این نظر در مقایسه با اکثر کشورهای همسایه و حتی در قیاس با بسیاری از کشورهای جهان، از شرایط بسیار مناسبی برخوردار است و این در حالی است که برنامه رشد و گسترش زیرساخت‌های کشور همچنان در دستور کار مسئولین قرار داشته و با سرعت ادامه دارد.
رهبر انقلاب اسلامی (دامه برکاته) در سخنرانی ۱/۱/۹۳ در این رابطه فرمودند: «یک ظرفیّت دیگری که در کشور وجود دارد، زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری است؛ نرم‌افزاری مثل این سیاستهای اصل ۴۴، سند چشم‌انداز و این کارهایی که در این چند سال انجام گرفته و همچنین زیرساخت‌های گوناگون مثل جاده و سدّ و پل و کارخانه و امثال اینها؛ اینها زمینه‌های بسیار خوبی برای پیشرفت اقتصاد کشور است، اینها ظرفیّتهای یک کشور است.»
ایشان مجدداً در تاریخ ۲۰/۱۲/۹۳ در بیان برخی از مؤلفه‌های زیربنایی کشور اضافه می‌کنند که: «سرمایه‌های زیربنایی [مثل] راه و سد؛ امروز بیش از ششصد سد در کشور در اندازه‌های مختلف وجود دارد؛ انقلاب اسلامی این کشور را در وضعیتی تحویل گرفت که حدود ده پانزده سد در سرتاسر کشور بود؛ امروز ششصد و اندی سد در کشور هست؛ در اندازه‌های بزرگ و کوچک؛ بعضی از آنها بسیار مهم و بزرگ [است]. مسئله‌ی راه هم همین‌جور، آمارهای راه هم آمارهای خوبی است.»
راه‌های ترانزیتی: برخی از کشورها با استفاده از موقعیت ترانزیتی کشورشان، بخش عمده درآمد خود را از طریق اخذ عوارض عبور و مرور کالا و مسافر خارجی کسب می‌کنند، در اینگونه کشورها معمولاً دروازه‌های کسب و کار و تجارت شامل: مناطق آزاد تجاری، بندرگاه‌ها و فرودگاه‌ها، انواع آبراهه‌ها مانند، کانال سوئز و انواع بزرگراه‌ها و راه‌های ریلی بزرگی است، که در مسیر مبادلات تجاری جهان مورد استفاده تجار و سایر بخش‌های اقتصادی و حتی غیر اقتصادی جهان قرار می‌گیرند، گفتنی است که کشور ایران که در جریان جنگ جهانی دوم به واسطه موقعیت جغرافیایی خود، پل پیروزی نام گرفت، یکی از معدود کشورهایی است که به عنوان حلقه واسط بین سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا، از ظرفیت بسیار خوبی برای کسب درآمد از این طریق برخوردار است.
اهمیت ظرفیت‌های ترانزیتی منطقه، در بیانات تاریخ ۰۲/۰۷/۸۳ رهبر معظم انقلاب اینگونه مورد اشاره قرار می‌گیرد: «تنگه، اینجاست؛ مسیرهاى کشتیرانى اینجاست؛ نقطه‌ى مرکزى و اتصال شرق و غرب دنیا هم اینجاست؛ بنابراین اینجا را خیلى دوست دارند؛ دوست دارند اینجا را ببلعند؛ دوست دارند اینجا مال خودشان باشد.» و در تاریخ ۲۰/۱۲/۹۲ نیز بار دیگر تأکید می‌کنند که: «ظرفیت و مزیت جغرافیایی؛ دسترسی به آبهای آزاد، موقعیت چهارراهی شمال و جنوب و شرق و غرب که مسئله‌ی ترانزیت را – که مسئله‌ی بسیار مهمی است – برای ما توضیح میدهد.»
ظرفیت‌های صنعتی: تولید کالا و محصولات صنعتی عرصه دیگری است که به یک منبع درآمدی عظیم برای بسیاری از کشورها جهان مبدل شده است، البته تعدادی از کشورها مانند؛ آلمان با تهیه و تولید محصولات پیچیده و مدرن صنعتی، گروهی مانند؛ کُره جنوبی با تولید محصولات نه چندان پیچیده و برخی از کشوره مانند؛ چین عمدتاً از طریق مهندسی معکوس و تولید هر نوع محصول صنعتی، به کسب ثروت از این طریق مبادت می‌نمایند، در این زمینه نیز جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب اسلامی و به‌خصوص در دهه اخیر رشد بسیار خوبی داشته و از ظرفیت بالقوه فراوانی برای گسترش کار در این عرصه برخوردار است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی(دامه برکاته) در تاریخ ۲۰/۱۲/۹۲ این موضوع را اینگونه مورد تأکید قرار می‌دهند: «این موضوع را ظرفیتهای صنعتی و معدنی، متنوع است و انبوه. رتبه‌ی هفده در اقتصادهای جهان – که این جزو آمارها و گزارشهای بین‌المللی است – با حدود هزار میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی.»
شرایط و موقعیت‌های کشاورزی: محصولات کشاورزی یکی از مهمترین و حیاتی ترین نیازهای بشر و یکی دیگر از روشهای تأمین درآمد به شمار می‌رود و از همین رو پاره‌ای از کشورها با توسعه کشاورزی در بخشهای مختلف مانند؛ تولید محصول استراتژیک گندم و حبوبات، باغداری، دامداری، زنبورداری و سایر عرصه های مرتبط یا تولید کالاهای جانبی، نبض بازار محصولات کشاورزی در رقابتهای بین المللی را در دست گرفته و به قدرت‌های بزرگ در این عرصه تبدیل شده اند، کشور هلند یکی از کشورهایی است که در این زمینه از رشد نسبتاً خوبی برخوردار بوده و لبنیات آن شهرت جهانی دارد.
تلاش‌های صورت گرفته از سوی مراکزی مانند؛ قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) که در سال‌های اخیر، منجر به احیاء صدها هکتار زمین بایر در دل مناطق کویری کشور گردید، بیانگر آن است که با توجه به شرایط اقلیمی و زمین‌های بایر فراوان موجود موجود در کشور، عرصه کشاورزی از ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل فراوانی برای تولید ثروت و ایجاد اقتصاد مقاومتی برخوردار است و قطغاً بکارگیری تکنولوژی جدید می‌توان این ظرفیت را مضاعف و در حد مطلوبی بارور سازد.
بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) در مورد ظرفیت‌های کشاوری ایران در یکی از سخنرانی‌های خود خطاب به مردم فرمودند: «عمده چیزی که در ایران، خاصیتی که در ایران بود کشاورزی بود، کشاورزی ایران غنی بود و محصولاتش زائد بود بر آن مقداری که احتیاج داشت و باید صادر کننده باشد و ما امروز وارد کننده هستیم و هرچه داریم باید از غیر، خارج بیاوریم، مراتع ما را، مراتعی که بسیار مراتع عالی است، به غیر داده‌اند…» و قطعاً اینک که پس از سال‌ها تلاش، وضعیت کشاورزی کشور در بسیاری از موارد تا حد خودکفایی و بلکه صادرات بهبود یافته است، باید بیش از پیش بر رهنمود رهبری مبنی بر اهمیت این عرصه و ظرفیت‌های نهفته در آن توجه شود.
محصولات و صنایع دریایی: صنایع دریایی و صید و پرورش ماهی و سایر آبزیان یکی دیگر از منابع درآمدزا در کشورهایی است که از نعمت دسترسی به دریا به ویژه آبهای آزاد برخوردارند و به این واسطه گاهی از سایر امتیازات و ویژگی‌های اقتصادی حوزه جغرافیایی سواحل خود مانند؛ نفت و گاز، مروارید و سایر مواد اولیه موجود در بستر دریاها و امثال آن نیز استفاده می کنند و جمهوری اسلامی ایران از کشورها پیشتاز در این عرصه محسوب می شود. امام خامنه‌ای با اشاره به این مؤلفه در تاریخ ۱/۱/۹۳ فرمودند: «این [برخورداری از ظرفیت‌های دریایی] برای کشور ما هست و در جنوب به دریای آزاد و در شمال به آبهای محدود منتهی میشود.»
نفت و گاز و سایر مواد معدنی: فروش نفت و گاز و کشف و استخراج مواد اولیه و عرضه آن در بازارهای بین المللی، یکی دیگر از روشهای مرسومی است که در برخی از موارد سابقه ای دیرینه داشته و درآمدهای کلانی را نصیب کشورهای برخوردار از این نعمت ساخته و هم اکنون نیز، کشورهای متعددی مانند؛ ایران با استخراج انواع مواد اولیه و سایر کشورهای نفت خیزِ حوزه خلیج فارس را می توان در این گروه جای داد.
امام خامنه‌ای در این باره در تاریخ ۲۰/۱۲/۹۲ می‌فرمایند: «یک ظرفیت دیگر [از ظرفیتهای کشور که جزو انگیزه‌ها و عوامل تهیه‌ی سیاستهای اقتصاد مقاومتی است] سرمایه‌های معدنی است. رتبه‌ی اول نفت و گاز [هستیم] که سال گذشته بنده اول سال گفتم، ما در مجموع دارایی نفت و گازِ زیر زمین، در دنیا اولیم؛ در گاز دوم، در نفت هم دوم یا سوم؛ اخیراً آقای رئیس‌جمهور یک گزارشی به من دادند که در خصوص گاز اولیم، در نفت قطعاً دومیم، این خیلی چیز مهمی است؛ هیچ کشوری در دنیا به قدر ایران ما نفت و گاز ندارد. نفت و گاز رگ حیاتی امروز دنیا است، لااقل امروز این‌جور است، تا سالها هم این‌جور خواهد بود؛ حالا کِی بشریت از نفت و گاز خلاص بشود، بی‌نیاز بشود، معلوم نیست. این ماده‌ی حیاتی و اصلی، در کشور شما از همه‌ی دنیا بیشتر است؛ این ظرفیت کمی است؟ این چیز کوچکی است؟ حالا این نفت و گاز بود، سرمایه‌های معدنی دیگر [هم همین‌جور]: معادن طلا، معادن سیمان، معادن فلزهای کمیاب و فلزهای ارزشمند. گزارشهایی که به ما میرسد خیلی گزارشهای تکان‌دهنده‌ای است در برخی از بخشها؛ این ظرفیتهای معدنی کشور است.»
البته رهبر معظم انقلاب؛ اتکاء بیش از حد به این روش یعنی اتکاء بیش از حد به درآمد حاصل از صادرات نفت خام را مغایر پیشرفت دانسته و در تاریخ ۱۷/۷/۹۲ می‌فرمایند: «بعضی از کشورها ممکن است تولیدات زیرزمینیِ خودشان را، نفت خودشان را، بشکه‌های نفت را، منتقل کنند به صاحبان ثروت و علم در دنیا، محصولات آنها را بخرند، یک ظاهرِ پیشرفتی هم ممکن است به‌وجود بیاید امّا این پیشرفت نیست.»
ظرفیت‌های علمی و تکنولوژیکی: تولید علم و فروش تکنولوژی از روشهای نوینی محسوب می شود، که از بالاترین کارآیی و کمترین عوارض نامطلوب در ابعاد مختلف برخوردار است و در کشورهای پیشرفته‌ای مانند؛ ژاپن تا حدود زیادی به یک جایگزین مطلوب به جای صدور انبوه کالاهای حجیم صنعتی قرار گرفته است، البته صدور تکنولوزی از سوی این کشورها به معنای دست کشیدن از درآمد تولیدات صنعتی نبوده، بلکه اینگونه کشورها تلاش دارند با استفاده از امکانات سایر کشورها، بخش تولید را به نزدیکترین نقطه از بازار بین‌المللی در نقاط مختلف دنیا و نزدیکترین محل به مواد اولیه و نیروی انسانی ارزان قیمت انتقال دهند تا ضمن جلوگیری از تخریب محیط زیست خود، کمترین هزینه به آنها تحمیل و بالاترین سود را عاید خویش نمایند، رشد پرشتاب علوم نوین در ایران نشان داده که کشور ما می‌تواند در این زمینه نیز از موقعیت خوبی برخوردار باشد.
این موضوع چیزی است که دوست و دشمن بر وجود آن اذعان دارند و رهبر معظم انقلاب نیز در تاریخ ۲۰/۱۲/۹۳ در مورد آن می‌فرمایند: «ما در بسیاری از مسائل دیگر هم در عین تحریم توانسته‌ایم به نقطه‌های بسیار برجسته و بالا دست پیدا کنیم؛ یک مثال آن، تولید علم است؛ یک مثال آن، صنعت و فناوری است؛ در اینها ما تحریم بودیم، الان هم تحریم هستیم. در مورد دانشهای پیشرفته و روز، الان هم درهای مراکز علمی مهم بِروز دنیا به روی دانشمند ایرانی و دانشجوی ایرانی بسته است، امّا درعین‌حال، ما در نانو پیشرفت کردیم، در هسته‌ای پیشرفت کردیم، در سلّولهای بنیادی پیشرفت کردیم.»
موقعیت جغرافیایی: شاید پذیرش این موضوع که شرایط جغرافیایی بتواند به عنوان یک مؤلفه تولید ثروت مورد توجه قرار گیرد کمی سخت باشد، اما علاوه بر اثر غیر قابل انکار این مؤلفه بر موضوعاتی مانند؛ امنیت سرمایه‌گذاری، راه‌های ترانزیتی، شرایط جوی، گردشگری و امثال آن، مهمترین تآثیر آن را باید در این کلام رهبر معظم انقلاب اسلامی جستجو نمود که فرمودند: «ظرفیّت دیگر موقعیّت جغرافیایی ما است؛ ما با پانزده کشور همسایه هستیم که اینها رفت‌وآمد دارند. حمل و نقل ترانزیت یکی از فرصتهای بزرگ کشورها است؛ این برای کشور ما هست و در جنوب به دریای آزاد و در شمال به آبهای محدود منتهی میشود. در این همسایه‌های ما، در حدود ۳۷۰ میلیون جمعیّت زندگی میکنند که این مقدار ارتباطات و همسایه‌ها، برای رونق اقتصادی یک کشور یک فرصت بسیار بزرگی است. این علاوه بر بازار داخلی خود ما است؛ یک بازار ۷۵ میلیونی که برای هر اقتصادی، یک چنین بازاری بازار مهمّی است.» ۱/۱/۹۳
صنایع و سایر توانمندی‌های نظامی: موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی و برخورداری از پشتوانه‌های مردمی قوی در حمایت از نیروهای مسلح و همچنین در اختیار داشتن تجهیزات و تکنولوژی‌های نوین نظامی و همچنین تولید انواع تجهیزات دفاعی و صادرات تعداد زیادی از این محصولات به حدود ۴۰ کشور جهان، یکی دیگر از مولفه‌های قدرت و ثروت به شمار رفته و نقش اساسی در ایجاد امنیت اجتماعی و اقتصادی برعهده دارد و این مورد نیز موضوعی است که در ایران از یک موقعیت کاملاً ویژه و برتری ساز برخوردار است.
موقعیت گردشگری و جاذبه‌های توریستی: یکی دیگر از ظرفیتهای استثنایی کسب درآمد، متعلق به کشورهایی است که از جاذبه های تاریخی و طبیعی و موضوعات مختلف دیگر مانند؛ پزشکی، فرهنگی و سایر موارد مشابه آن برای گردشگری برخوردار بوده و به عنوان کشوری توریستی شناخته می شوند، ایران، ایتالیا، چین و ژاپن نمونه این کشورها هستند.
قاچاق در ابعاد و موضوعات مختلف(در مورد دیگران): البته منابع تولید ثروت در همه کشورهای جهان یکسان و محدود به مالیات و سایر روش‌های مذکور نیست و روشهای کسب درآمد متناسب با خصوصیات فرهنگی و اجتماعی، وضعیت سیاسی و امنیتی، موقعیت جغرافیایی و سایر ظرفیتها و توانمندی های بالفعل و بالقوه هر یک از آنها متعدد، متنوع و متفاوت است، به عنوان مثال؛ قاچاق کالا، قاچاق و فروش اسلحه، توسل به برده داری نوین و قاچاق انسان برای مقاصد مختلف غیر انسانی و تولید و قاچاق مواد مخدر، یکی از روشهای نا مشروع و غیر قانونی است که هم اکنون برای برخی از کشورها از جمله آمریکا به یک منبع عظیم درآمد تبدیل شده است.
همانگونه که اشاره شد، صرفنظر از موضوع کسب درآمد از طرق غیر قانونی و نامشروع مانند؛ انواع قاچاق که همواره از سوی نظام ارزشی ایران اسلامی مورد نکوهش قرار داشته است، کشور ما از معدود کشورهایی است که تقریباً از همه این نعمات و ایضاً سایر مؤلفه‌های مولد قدرت و ثروت برخوردار و مصداق ضرب المثل معروف «آنچه همه خوبان دارند، تو یکجا داری» گشته است.
البته نباید فراموش کنیم که امتیاز برخورداری از مواهبی مانند؛ علم و دانش و تکنولوژی‌های نوین یا نفت و گاز و سایر مواد اولیه، آنگاه مضاعف می شود که ضمن اجتناب از افراط و تفریط در مصرف منابع، به جای خام فروشی یا عرضه اینگونه کالا و خدمات به شکل مواد اولیه و ثانویه، تمام حاصل کار در چرخه تولید داخلی، در قالب محصولات نهایی طراحی و عرضه شوند و به عبارت دیگر با استفاده بهینه از فرصتهایی که در اختیار داریم، بر ارزش افزوده کالا و خدمات خویش بیفزاییم.
به این ترتیب در پاسخ به بخش دوم سوال، یعنی علت برخورداری مردم ایران از این مواهب، باید گفت؛ که اولاً خداوند به حد شایستگی‌ها و ظرفیت‌های هر قوم، مردم آن قوم را از نعمات خود بهره مند می‌سازد، مشروط بر اینکه در راه درست و به شکل صحیح از آن استفاده نماید، همچنان‌که قوم حضرت سلیمان نبی(ع) را تا مادامیکه در مسیر حق قرار داشتند در نعمات خود غرق ساخته بود و ثانیاً شاید این عنایت به واسطه رسالتی است که در گستراندن عدالت و رشد و تعالی انسان‌ها بر عهده انقلاب اسلامی ایران قرار گرفته است.
در هر حال اعطای این ثروت عظیم الهی هر علتی که داشته باشد، قطعاً بهره بردن از آن بدون وجود یک اراده پولادین و عزم راستینِ توأم با توکل و ایمان واقعی به خداوند منان ممکن نیست، بنابراین؛ در چنین شرایطی نمی توانیم و نباید از خالی بودن خزانه و موضوعات ناامید کننده‌ای مانند؛ قطع یارانه‌ها سخنی به میان آوریم، نباید تحریم‌ها را مشکل اساسی و اصلی در بروز مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم تلقی نماییم و نباید شاهد گرانی کالا و خدمات یا حذف طرح‌های پر خیر و برکتی مانند؛ طرح مسکن مهر باشیم، بلکه باید با استفاده بهینه از منابع و امکانات و رفع نواقص موجود در اینگونه طرح‌ها و ایجاد یک موقعیت برتری‌ساز، از این نعمات خدادادی بهترین بهره را عاید کشور و مردم خود سازیم، چرا که در غیر اینصورت نه تنها در حق خود جفا کرده‌ایم، بلکه مدیون نسل‌های بعد و مورد لعن و نفرین آیندگان خواهیم بود.
با توجه به مطالب فوق، از دولت محترم تدبیر و امید انتظار می رود، تا با سرپنجه تدبیر خود، ضمن رفع اشکالات سهوی و برطرف کردن کاستی‌ها و نواقص مغفول گذشته، مدبرانه و هوشمندانه شرایط را به گونه‌ای برای استفاده از ظرفیت‌های موجود کشور فراهم نماید که امیدها را مضاعف و تلاش‌ها برای سرعت بخشیدن به مسیر رو به رشد کشور را تسریع و امکان سوء استفاده را از دشمنان این مرز و بوم سلب نماید.
فراموش نکنیم که؛ با توجه به دارایی‌هایمان، اولاً نیاز دیگران به ما، بیش از نیاز ما به آنهاست و ثانیاً به یاد داشته باشیم که نتایج بررسی‌ها و گزارش‌های اقتصادی نشان می‌دهد که، تاثیر تحریم‌ها بر اقتصاد کشور در حدی نیست که توسط دشمن یا برخی از افراد مغرض، نادان و بعضاً فرصت طلب، جلوه داده می‌شود و قطعاً این فشارها برای کشوری مانند ایران با ظرفیت‌هایی که در اختیار دارد، قابل تحمل و اغماض است.
باید توجه داشته باشیم، این تحریم نیست که بروز مشکلات اقتصادی را در پی داشته، بلکه بیش از آن، آثار مخرب سوء استفاده فرصت طلبان زیاده خواه از موقعیت تحریم و تاثیرات روانی تحریم بر افکار عمومی جامعه بوده که مشکلات را تشدید نموده است، از همین رو باید ضمن رعایت تمام جوانب کار در برخوردها، رفتارها، گفتارها و تعاملات داخلی و بین‌المللی، با اجرای برنامه‌های علمی و عملی هدفمند و توجه ویژه به اقدامات کاربردی از جمله؛ شایسته‌سالاری و تقویت و توسعه سیستم‌های نظارتی، درپی ریشه کن نمودن عوارض جانبی تحریم‌ها و قطع دست دشمنان و فرصت طلبان باشیم.
و کلام آخر اینکه؛ باید باور کنیم که ما می توانیم و خواستن توانستن است، همانگونه که رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی (ره) سالها پیش فرمودند: «ما می توانیم» و دانشمندان و جوانان این مرز و بوم در بسیاری از عرصه ها، امکان تحقق این استراتژی را به اثبات رساندند.
این کلام امام(ره) به قدری عمیق و امید آفرین است که جانشین برحق ایشان، امام خامنه ای (دامه برکاته) نیز همواره و به اَشکال مختلف بر اهمیت و ضرورت آن تأکید نموده و با ذکر مصادیق گوناگون مانند؛ ضرورت توجه جدی به تولید علم و دانش به ویژه در عرصه های نوین، ضرورت طراحی استانداردهای بومی، ضرورت الگوسازی، ضرورت توسعه کشاورزی، ضرورت توسعه صنعت و حتی نکاتی مانند؛ اهمیت جهانی سازی زبان فارسی و انبوهی از دیگر موارد مشابه، بارها اجرای این راهبردها را از مسئولین کشور مطالبه کرده اند تا جایی که در سخنرانی ۱۷/۷/۹۲ فرمودند: «پیشرفت آن‌وقتی است که “درون‌زا” باشد، آن‌وقتی است که متّکی به استعداد درونی یک ملّت باشد. وزن و اعتبار کشورها و دولت‌ها و ملّت‌ها هم وابسته‌ی به همین درون‌زایی است. اگر چنانچه از درون، یک حرکتی، جهشی، رشدی به ‌وجود آمد، به یک کشور، به یک ملّت، وزن می‌دهد، اعتبار می‌دهد، ارزش می‌دهد، ابّهت می‌دهد.»